Blog

Komunikacja pre-intencjonalna

Spojrzenie i uwaga selektywna, w odpowiedzi na stymulację wizualną, należą do najwcześniejszych sposobów komunikacji pre-intencjonalnej. Jako przykład można podać opiekuna, który interpretuje spojrzenie lub kontakt wzrokowy z osobą lub rzeczą, jako objaw zainteresowania i uwagi. Podobnie zinterpretowany zostanie ruch i skierowanie głowy na źródło zainteresowania. Kiedy dziecko zdobywa umiejętności siadania i kontrolę nad górnymi kończynami oraz rozwija umiejętności pełzania, przemieszczania się wzdłuż mebli lub z pomocą osoby dorosłej, chodzenia, możliwości komunikacyjne zwiększają się tak, jak zwiększa się zdolność wykorzystania subtelnych zmian w ruchach tj. umiejętności posturalnych i motorycznych – aby zróżnicować treść komunikacji. 
Do rozwijającej się prawidłowo komunikacji pre-intencjonalnej potrzebne są dwa czynniki: 
fakt dostrzeżenia przez dziecko konsekwencji wynikającej z doświadczenia; 
wytrwałość dziecka do interakcji z otoczeniem. 
Niektóre dzieci nie posiadają jednak umiejętności konsekwentnego regulowania swojego stanu i postrzegania informacji (bodźców) sensorycznych jako bezpiecznych, spokojnych i interesujących. Nie są one w stanie zapewnić sobie konsekwentnego, adekwatnego do wieku, posturalnego i motorycznego wsparcia dla interakcji i w efekcie mogą doprowadzić do wykorzystania całej energii na koncentrowanie się na problemach wewnętrznych. Powstające interakcje mogą zostać przez nich odebrane jako wrogie lub niezainteresowane, zbyt szybkie lub zbyt wolne, wymagające nadzwyczajnego wysiłku psychicznego, a więc wskazujące na niedojrzałość lub dysfunkcję posturalno –motoryczną. W takiej sytuacji warto skontaktować się w terapeutą integracji sensorycznej.

Komunikacja niewerbalna

Rozwój wczesnej komunikacji tworzy podstawy niezbędne dla dalszego rozwoju mowy i języka komunikacji i wpisuje się w ogólną kategorię „komunikacji niewerbalnej". Jest to termin stosowany do opisywania szerokiego wachlarza zachowań wykorzystywanych do wielu celów. Obejmuje on najistotniejszy, nawet jeśli czasami niedoceniany, aspekt komunikacji od niemowlęctwa i dzieciństwa przez rozwój społeczny. Podstawowe sygnały obejmują: kontakt cielesny, bliskość, ukierunkowanie, wygląd, postawa, skinięcia głową, wyraz twarzy, gesty, spojrzenie, niewerbalne aspekty mowy. Cele komunikacji niewerbalnej obejmują:

• radzenie sobie z sytuacjami społecznymi;
• przekazywanie informacji interpersonalnych i stresu emocjonalnego;
• prezentowanie siebie;
• podtrzymywanie komunikacji werbalnej;
• wyrażanie określonych znaczeń dźwięków werbalnych;
• sygnalizowanie zmiany wypowiadającego się
• dostarczenie informacji zwrotnej partnerowi w rozmowie;
• sygnalizowanie uważnego słuchania.

Wyraz twarzy jest jednym z kluczowych aspektów komunikacji niewerbalnej, ponieważ twarz jest postrzegana jako najważniejszy element komunikacji. Dzieje się tak ze względu na jej stałą dostępność wizualną, jak również ważną rolę w dopływie bodźców czuciowych, w podstawowych funkcjach życiowych jakimi są oddychanie i jedzenie oraz w tworzeniu komunikacji werbalnej. Złożona budowa mięśni twarzy człowieka pozwala na utworzenie ponad 1000 różnych wyrazów twarzy, które potrafią szybko zmieniać się w bardzo krótkim czasie. Wyraz twarzy jest efektem ruchu w różnych polach nerwu twarzowego, takich jak brwi, czoło, nos, usta, policzek i bruzdy nosowo-wargowe. Mięśnie te częściej poruszają się jednocześnie niż oddzielnie, a dla wyrażenia każdej z emocji każde z pół nerwowych ma kilka możliwości ruchu. 
Mięśnie twarzy tworzą się i są w pełni sprawne w momencie narodzin, a charakterystyczne wyrazy twarzy, które przypominają ekspresję mimiczną twarzy osób dorosłych można zaobserwować już we wczesnym okresie niemowlęcym. Pomimo że niemowlęta nie korzystają z wyrazu twarzy celowo, to dorośli przypisują im określone znaczenie jak tylko się one pojawią.Często efektywna komunikacja, stopień zainteresowania i uwaga są błędnie interpretowane u dzieci, które nie są w stanie korzystać z komunikacji niewerbalnej w sposób efektywny. Wiele z obszarów dysfunkcji sensomotorycznych może znacząco wpływać na poniższe umiejętności:

• 
  wzmożone lub obniżone napięcie mięśniowe całego ciała i na twarzy; 
• nadmierna czujność wynikająca z obronności sensorycznej; 
• słaba samoregulacja.

Wczesne umiejętności komunikacji
Rozwój wczesnych umiejętności komunikacji w dużej mierze zależy od zdolności dziecka do zrozumienia wszystkich nowych doświadczeń pojawiających się w pierwszym roku życia. Jeśli rozwijający się język i styl interakcji dziecka oddają postrzeganie doświadczeń oraz postrzeganie tego jak dziecko może wpływać na otaczający go świat, wtedy język i interakcja naniesione na mapę zaburzonych doświadczeń sensomotorycznych będą odzwierciedlać to zaburzenie. W drugim roku życia, wraz z pojawieniem się werbalnego systemu językowego, następuje dalszy rozwój komunikacji. Elementami tego rozwijającego się systemu językowego są:

• semantyka (tj. przyswajanie słownictwa i znaczeń kojarzonych ze słowami)
• składnia (tj. reguły łączenia słów we frazy i zdania oraz transformacja zdań)

pragmatyka (tj. stosowanie języka do wyrażania intencji i doprowadzenie czynności do końca)
System fonologiczny obejmuje wszystkie specyficzne dla danego języka dźwięki, reguły łączenia ich w celu tworzenia słów oraz wzorce intonacji, które wpływają na ich znaczenie.
Każdy z tych elementów odzwierciedla konieczność adekwatnej i właściwej integracji sensomotorycznej, takiej jak zdolność postrzegania, porządkowania i organizowania doświadczeń, które wspomagają interakcję z otoczeniem.

http://integracjasensoryczna.info/11838/sensomotoryczne-fundamenty-dotyczace-komunikacji